Dit is waarom er zoveel ophef is rond parabenen

Geschatte leestijd: 4 minuten

Parabenen zijn al jarenlang een punt van discussie. Kun je het nu wel veilig gebruiken of niet? Feit is dat het een hormoonverstorend ingrediënt is. De vraag is wanneer, hoe en of je er last van krijgt. Dat heeft natuurlijk ook te maken met de hoeveelheid die je binnenkrijgt. Wat in ieder geval duidelijk is, is dat er nog veel onderzoek nodig is om te kijken wat parabenen precies doen in ons lichaam en hoe schadelijk ze zijn.

Wat zijn parabenen?

Parabenen zijn chemische stoffen die worden gebruikt als conserveermiddel. Ze zijn effectief tegen schimmels en een groot aantal bacteriën. Veel voorkomende parabenen zijn methyl-, propyl-, butyl- en benzylparabenen. De E-nummers van parabenen zijn E214 t/m E219.

In welke producten zitten parabenen?

Conserveermiddelen, ook wel bewaarstoffen genoemd, zijn een belangrijk onderdeel van ontzettend veel producten. Je kunt eigenlijk zeggen dat elk product dat water bevat, een bewaarstof in zich moet hebben om goed te blijven. Parabenen zijn de meest gebruikte bewaarstoffen en komen o.a. in de volgende producten voor:

• Verzorgingsproducten zoals conditioner, bodylotion, deodorant, scheergel, tandpasta, douchegel, handcrème, lippenbalsem, mascara, zonnebrandproducten en andere cosmetica
• Schoonmaakmiddelen zoals afwasmiddel, allesreiniger en vloeibare wasmiddelen
• Levensmiddelen zoals sauzen
• In de technische industrie zoals inkt, lijm, schoensmeer en verf op waterbasis

Dit is waarom er zoveel ophef is rond parabenen

Parabenen behoren tot de hormoonverstorende chemicaliën, ook wel EDC’s genoemd (Endocrine Disrupting Chemicals). Onderzoeken hebben aangetoond dat parabenen zich kunnen gedragen als het hormoon oestrogeen. En oestrogeen speelt een rol bij het ontstaan en de groei van borstkanker. Een mogelijk verband tussen borstkanker en parabenen werd gepubliceerd in verschillende artikelen van de Britse biomedicus Philippa Darbre. Toch zijn de resultaten onvoldoende om deze conclusie te mogen maken en is er meer onderzoek nodig.

Een ander nadelig effect van parabenen is dat het allergieën kan veroorzaken als je het vaak en langdurig op je huid gebruikt.

Waarom worden parabenen gebruikt als ze zo slecht zijn?

Parabenen worden natuurlijk niet voor niks toegevoegd aan veel verzorgingsproducten. De reden hiervoor is dat het ervoor zorgt dat schadelijke bacteriën en schimmels geen kans krijgen om te groeien. Het product blijft om die reden veel langer houdbaar. Dat heeft natuurlijk zijn voordelen, want een crème die vol bacteriën of schimmels zit is niet goed voor je huid. Er zijn wel andere kunstmatige alternatieven, maar die zijn niet persé beter. Zo wordt er tegenwoordig ook veel gebruik gemaakt van methylisothia-zolinone. Omdat dit minder effectief is wordt het in hoge concentraties gebruikt en dat heeft ook weer huidallergieën tot gevolg.

Het probleem zit hem in het feit dat parabenen in zoveel producten zit, dat je er onbewust best veel van binnen kunt krijgen. Daarnaast worden er volgens Dr. Jetske Ultee in veel cosmetica producten veel meer bewaarstoffen toegevoegd dan noodzakelijk is. Dat gebeurt vooral bij producten in potten i.v.m. de hygiëne. Je moet immers steeds met je vinger of spatel in zo’n product om er wat crème uit te halen. Maar ook door de blootstelling aan lucht zijn er vaak meer bewaarstoffen nodig dan in een luchtdichte verpakking. Ik kies daarom zelf altijd zoveel mogelijk producten met een pompje of uit een tube.

Is het beter om parabenen compleet te vermijden?

Zoals je hebt kunnen lezen kunnen parabenen voor problemen zorgen. Voor mij is dat reden genoeg om ze zoveel mogelijk te vermijden. Omdat het in zoveel producten zit kan dit best lastig zijn. Waar je in ieder geval op kunt letten zijn de volgende twee soorten: butyl- en propylparabeen. Deze mogen niet meer gebruikt worden in producten voor baby’s en kinderen onder de 3 jaar omdat ze hormoonverstorende eigenschappen bezitten en de huid kunnen beschadigen. Het gaat dan specifiek om producten die niet worden afgespoeld, zoals billendoekjes.

Daarnaast heeft het RIVM butylparabeen in 2020 toegevoegd aan de lijst van Zeer Zorgwekkende Stoffen vanwege een hormoonverstorende werking. Deze zou ik dan ook zeker vermijden. Methylparabeen zou het minst schadelijk zijn omdat deze minder lang in het lichaam aanwezig blijft. Wel zijn er aanwijzingen dat methylparabeen die op de huid wordt aangebracht kan reageren op UVB, wat kan leiden tot snellere huidveroudering en DNA-schade.

Verzorgingsproducten zonder parabenen

Gelukkig zijn er genoeg alternatieven als je verzorgingsproducten wilt kopen zonder parabenen, of überhaupt zonder synthetische ingrediënten. Parabeenvrije producten kun je o.a. vinden bij de merken van Weleda, Urtekram en Lavera. Verkrijgbaar bij de meeste gezondheidswinkels en online bij De Online Drogist en Bewust Puur. Ook Douglas heeft in haar Clean Beauty lijn producten zonder dit additief.

Veelgestelde vragen